Oleh Danny Liew Shan Lee
Kemerdekaan
Persekutuan Tanah Melayu pada 31 Ogos 1957 memperlihatkan perlunya sebuah
angkatan tentera yang mantap bagi negara baru tersebut bagi menghadapi ancaman
anasir dalam dan luar negara. Bagi
mencapai impian ini, cabang perkhidmatan udara diperkenalkan pada 2 Jun 1958,
dan dinamakan sebagai Tentera Udara Diraja Persekutuan (nama ini diubah menjadi
Tentera Udara Diraja Malaysia, atau singkatannya TUDM, apabila Persekutuan Malaysia ditubuhkan pada
16 September 1963).
Sebagai
cabang perkhidmatan ketenteraan yang termuda dalam Angkatan Tentera Malaysia
(ATM), TUDM telah melalui perubahan ketara dari segi kekuatan ofensif dan
defensif. Daripada sebuah ketumbukan
udara yang hanya memiliki sebuah pesawat pengangkut jenis Twin Pioneer buatan
Scottish Aviation, ke sebuah ketumbukan udara yang bersifat sokongan kepada
usaha counter-insurgency (COIN) warfare, dan kini, sebuah ketumbukan udara yang
mampu melakukan serangan berkejituan tinggi (precision strike).
Kuasa Udara Kuasa Negara
Pembelian
pesawat MRCA generasi ketiga (PEMBETULAN - generasi keempat) dari jenis MiG29N dan F/A18D Hornet merupakan
anjakan kuasa yang menjadikan TUDM pasukan tentera udara yang disegani dan
digeruni di rantau ini.
Namun,
kedua-dua aset ini sudah menghampiri usia dua dekad dalam perkhidmatan. Walaupun TUDM telah menerima pesawat SU30MKM,
tetapi bilangannya yang rendah (18 unit) menyukarkan TUDM untuk mencapai
penguasaan udara mutlak dalam sebarang konflik.
Kegagalan untuk menguasai udara dalam sebarang konflik boleh membawa
padah kepada cabang perkhidmatan yang lain.
Contoh terbaik adalah tenggelamnya kapal HMS Prince of Wales dan HMS
Repulse di perairan Kuantan di tangan Imperial Japanese Navy Air Service dan
serangan udara oleh Amerika Syarikat ke atas kedudukan tentera Iraq semasa
Perang Teluk Pertama (1991).
Ke Arah Kuasa Udara yang Mantap
Dengan
keadaan geopolitik di rantau Asia Tenggara yang semakin tidak menentu, TUDM
perlu melakarkan strategi untuk memastikan penguasaannya terhadap ruang udara
negara tidak tergugat.
Pemerolehan Sistem Radar Baru
Tragedi
kehilangan pesawat Penerbangan Malaysia MH370 pada 8 Mac lalu telah memaksa
Malaysia untuk mengambil langkah terdesak untuk mengongsikan data teknikal
daripada sistem radar pertahanan udara milik TUDM. Hasilnya, keupayaan radar pertahanan udara
negara yang sepatutnya diklasifikasikan sebagai rahsia besar negara telah
diketahui oleh negara luar, salah satu daripadanya mempunyai tuntutan bertindih
dengan Malaysia.
Oleh
itu, langkah pertama yang perlu diambil untuk menguasai ruang udara negara
adalah mempercepatkan pemerolehan sistem radar pertahanan udara yang baru.
Sistem Amaran Awal
Selain
radar pertahanan udara, TUDM perlu mengambil kira keperluan untuk memperoleh
sekurang-kurangnya 3 buah pesawat Airborne Early Warning and Control
(AEW&C). Pembelian sistem ini bukan
sahaja akan dapat memberi TUDM suatu platform untuk mengesan ancaman lebih
awal, malahan TUDM akan dapat menggunakan platform tersebut bagi merencanakan
rancangan taktikal udara yang lebih teratur, sekaligus mengukuhkan penguasaan
terhadap ruang udara.
Dalam
keadaan pengoperasian yang ideal, data link antara pesawat amaran awal dan
pesawat penggempur yang ditugaskan untuk menghalang pencerobohan oleh musuh
akan membolehkan pesawat penggempur untuk melancarkan serangan lebih awal tanpa
perlunya menghidupkan sistem radar aktif dalam pesawat sendiri.
Pengukuhan Keupayaan Peperangan
Elektronik TUDM
Apabila
memperkatakan perlunya pemerolehan sistem AEW&C, perlu tidak dilupakan juga
untuk memastikan sistem yang diperoleh berupaya untuk menangkis serangan
elektronik ke atas pesawat TUDM.
Kegagalan untuk menghalang serangan elektronik ke atas pesawat TUDM akan
memperlihatkan aset tempur yang sedia ada tidak dapat digunakan secara berkesan
untuk menghalang serangan musuh.
Serangan
elektronik, terutamanya jika untuk memutuskan hubungan data link antara pesawat
TUDM akan mengkucar-kacirkan pelan pertahanan udara, sekaligus boleh
menggagalkan penguasaan TUDM ke atas ruang udara negara.
Pemerolehan Aset Tempur Baru
Seperti
dikatakan di awal artikel ini, perkhidmatan kedua-dua pesawat MiG29N dan F/A18D
Hornet bakal memasuki dekad kedua. Oleh
itu, adalah afdal untuk merencanakan pemerolehan aset tempur baru untuk
kegunaan TUDM.
Dalam
membuat pemerolehan baru pesawat MRCA baru, selain daripada kelincahan pesawat,
jarak operasi dan keupayaan tempur pesawat, perlu diambil kira dalam
pemerolehan ini adalah keupayaan pesawat tersebut untuk “berhubung” dengan
pesawat TUDM yang lain dari segi pertukaran data.
Selain
keupayaan untuk pesawat-pesawat TUDM untuk “bercakap” antara satu sama lain,
pesawat yang bakal diperoleh ini perlu dipastikan tidak menjadi beban atau
gangguan kepada sistem TUDM yang lain dan malahan aset milik cabang
perkhidmatan ATM yang lain. Contoh yang
boleh digarapkan adalah bagaimana sistem identification friend or foe (IFF)
sistem pertahanan udara Rapier milik Tentera British yang tidak dapat berfungsi
secara optimum apabila dioperasikan bersama radar pertahanan udara daripada
kapal perang Royal Navy semasa Perang Falkland.
Keupayaan untuk Melakukan SEAD
(Suppression of Enemy Air Defence)
Bagi
memantapkan keupayaan TUDM dan memastikan kejayaan bagi ATM dalam sebarang
konflik bersenjata adalah bagi TUDM untuk memiliki keupayaan untuk melakukan
operasi SEAD.
Walaupun
dalam sejarah TUDM belum pernah lagi melakukan operasi SEAD, berdasarkan
pengalaman yang ditimba oleh TUDM semasa Op Daulat membuktikan bahawa TUDM
bersedia melaksanakan penugasan SEAD dengan pengoperasian peluru berpandu jenis
LGB (Laser Guided Bomb) bersama dengan GLTD (Ground Laser Targeting Device)
yang dioperasikan oleh Pasukan Khas Udara (Paskhau).
Payung Pertahanan Udara Berlapis
Dalam
merencanakan pertahanan negara, amat penting untuk membuat andaian bahawa musuh
yang bakal dihadapi adalah jauh lebih kuat daripada kekuatan kita dan berupaya
untuk memusnahkan keseluruhan ketumbukan udara TUDM.
Kemusnahan
keseluruhan ketumbukan udara TUDM merupakan sesuatu yang amat sukar
dibayangkan, tetapi dalam situasi peperangan, kita perlu bersedia menerima
andaian yang paling teruk boleh berlaku.
Sekiranya
ketumbukan udara TUDM dimusnahkan oleh musuh, TUDM perlu mempunyai keupayaan
untuk memastikan bahawa ATM masih berupaya untuk menguasai ruang angkasa negara
melalui penyediaan paying pertahanan udara berlapis (PPUB).
Ketika
ini, payung pertahanan udara negara dikendalikan oleh Grup Artileri Pertahanan
Udara (GAPU) yang bernaung di bawah Rejimen Artileri Diraja.
Mungkin
adalah afdal sekiranya TUDM juga mengembangkan sayap ke arah pemilikan sistem
pertahanan udara sendiri.
Aset
pertahanan udara yang sedia ada pula sekadar terdiri daripada sistem jenis
VSHORAD (Very Short Range Air Defence) dan SHORAD (Short Range Air
Defence). Pemilikan aset ini sahaja
tidak cukup dan sekadar memberi ATM keupayaan untuk melakukan point defence
sahaja.
Dalam
memperkatakan PPUB, adalah afdal sekiranya TUDM mengkaji bagaimana Angkatan
Tentera Syria menyediakan payung pertahanan udaranya sehinggakan tentera udara
Amerika Syarikat dan NATO tidak berupaya memberi bantuan serangan udara (CAS –
close air support) kepada Free Syria Army (FSA) sebagaimana mereka pernah
memberi bantuan kepada Free Libya Army (FLA) yang digunakan untuk menumbangkan
bekas diktator Libya, Kol Muammar Gaddafi.
Keupayaan
PPUB Tentera Syria bukan sahaja berjaya menggagalkan serangan udara oleh NATO,
malahan telah berjaya menembak jatuh beberapa buah pesawat tentera udara Turki
yang dikatakan telah menceroboh masuk ke dalam ruang udara Syria (Tentera Udara
Turki menafikan bahawa mereka telah menceroboh masuk ke dalam ruang udara
Syria).
Selain
keupayaan Tentera Syria dalam menyediakan PPUBnya, perlu dikaji juga keupayaan
pertahanan udara puak Serb Bosnia semasa Perang Balkan. Keupayaan puak Serb Bosnia amat menarik
kerana berjaya menembak jatuh 2 buah pesawat “stealth” dari jenis F117 Night
Hawk. Selain pesawat F117, beberapa buah
pesawat lain, dari F16 Falcon dan Mirage turut berjaya dimusnahkan oleh pasukan
pertahanan udara puak Serb Bosnia.
Pengajaran
yang berharga daripada pengalaman yang dilalui oleh puak Serb Bosnia dan
tentera kerajaan Syria ini perlu diterapkan ke dalam ATM secara amnya dan TUDM
secara khususnya agar kita boleh merencanakan PPUB sendiri yang mantap.
Keupayaan CSAR Pemangkin Semangat Gempur
Wira
Sekadar
memiliki aset perang sahaja belum cukup untuk memastikan kejayaan di medan
perang. TUDM juga memerlukan ketumbukan
helikopter CSAR (Combat Search and Rescue) yang ampuh bersama dengan pasukan
penyelamat tempur bagi meyakinkan para juruterbang TUDM bahawa sekiranya mereka
ditembak jatuh di belakang kawasan musuh, akan terdapat pasukan sahabat yang
akan bertungkus lumus menyelamatkan mereka.
Sekaligus, akan meningkatkan keyakinan mereka untuk melaksanakan tugas
mereka walaupun berhadapan dengan bahaya.
Kesimpulan
TUDM
hari ini merupakan suatu angkatan udara yang ampuh. Tetapi kekangan dalam belanjawan membawa
kepada pembelian aset untuk ATM dan khususnya TUDM terpaksa ditangguhkan. Namun begitu, sejarah telah membuktikan
bahawa negara yang memiliki angkatan udara yang ampuh dan secara konsisten
sepanjang sesebuah konflik yang akan memenangi peperangan. Britain telah membuktikannya semasa Battle of
Britain, menumpaskan Luftwaffe di ruang udara Britain, dan kemudiannya dengan
Amerika Syarikat, merampas kembali benua Eropah daripada Jerman Nazi. Mahu tidak mahu, kerajaan perlu membuka
semula buku cek untuk memperoleh aset pertahanan untuk TUDM demi kesinambungan
kedaulatan negara.
EPILOGUE
Artikel ini telah diserahkan sebagai artikel penyertaan dalam pertandingan menulis esei Hari TUDM dengan bertema "Kuasa Udara Kuasa Negara". Penyertaan ini hanya mendapat saguhati sahaja, namun memadai kerana telah dapat menyampaikan pesanan dan pandangan saya sebagai rakyat Malaysia yang ingin melihat kedaulatan negara kekal terpelihara.
No comments:
Post a Comment